Η Καθαρά Δευτέρα θεωρείται ότι είναι ο επίλογος της Αποκριάς και η αρχή της Σαρακοστής για την Ορθόδοξη Εκκλησία.
Είναι μέρα νηστείας και αργίας για τους Χριστιανούς και ονομάστηκε έτσι γιατί οι Χριστιανοί «καθαρίζονται» πνευματικά και σωματικά.
Η νηστεία διαρκεί για 40 μέρες, όσες ήταν και οι μέρες νηστείας Του Χριστού στην έρημο. Η Καθαρά Δευτέρα εορτάζεται 48 ημέρες πριν την Κυριακή της Ανάστασης του Χριστού, το Χριστιανικό Πάσχα.
Χαλβάς, ταραμάς, ελιές, πίκλες, θαλασσινά και φασολάδα πρωταγωνιστούν στο τραπέζι της ημέρας. Τα νηστίσιμα συνοδεύονται από τη λαγάνα, ένα είδος άρτου χωρίς προζύμι, με ελλειπτικό σχήμα και πεπλατυσμένο για να ψήνεται εύκολα. 
Ο εορτασμός της Καθαράς Δευτέρας ή αλλιώς Κούλουμα, σηματοδοτείται από το έθιμο του χαρταετού. Το γεγονός ότι γίνεται κάθε χρόνο την Καθαρά Δευτέρα κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι, συμβολίζει το πέταγμα της ανθρώπινης ψυχής προς το Θείο. Ο προορισμός δηλαδή του πνεύματος του ανθρώπου είναι στον ουρανό δίπλα στον δημιουργό του.
