Η δημοσίευση της έκτης έκθεσης της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), υπογραμμίζει τις δραστικές – και σε ορισμένες περιπτώσεις μη αναστρέψιμες – αλλαγές που οι άνθρωποι έχουν προκαλέσει στο κλίμα.

Η έκτη έκθεση της IPCC δεν μασάει τα λόγια της όταν περιγράφει τον καταστροφικό αντίκτυπο που έχουν οι ανθρώπινες δραστηριότητες στον πλανήτη. «Είναι αδιαμφισβήτητο ότι οι ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν θερμάνει την ατμόσφαιρα, τους ωκεανούς και τη γη», γράφει η εναρκτήρια περίληψη της έκθεσης – ορόσημο.

Η έκθεση περιγράφει τα τελευταία ευρήματα της επιστήμης για την κλιματική αλλαγή και τι μπορούμε να περιμένουμε να συμβεί τις επόμενες δεκαετίες και αιώνες. Εν ολίγοις, τα νέα δεν είναι καλά. Χωρίς πολύ σημαντικές μειώσεις εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου, τις επόμενες δεκαετίες οι θερμοκρασίες της παγκόσμιας επιφάνειας θα υπερβούν το όριο των 1,5 βαθμών Κελσίου (C), που καθορίστηκε στη συμφωνία του Παρισιού το 2015. Ακόμη και αν περιορίσουμε τις εκπομπές, η στάθμη της θάλασσας σχεδόν σίγουρα θα συνεχίσει να ανέρχεται σε αυτόν τον αιώνα και μπορεί να συνεχίσει την άνοδο για αιώνες ή χιλιετίες πέρα από αυτό. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα – ιδιαίτερα οι καύσωνες και οι ισχυρές νεροποντές – έχουν γίνει πιο συχνά από το 1950 και θα γίνουν ακόμη πιο συχνά και πιο έντονα καθώς αυξάνονται οι παγκόσμιες θερμοκρασίες.

Το μήνυμα δεν θα μπορούσε να είναι σαφέστερο: πρέπει να κάνουμε ότι μπορούμε για να μειώσουμε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, τώρα. Αν δεν λάβουμε σοβαρά μέτρα για να σταματήσουμε τις εκπομπές, αντιμετωπίζουμε μια Γη που θα είναι ακόμη πιο ζεστή, θα μαστίζεται από πιο ακραίες καιρικές συνθήκες και θα είναι λιγότερο φιλόξενη από τον ήδη θερμαινόμενο πλανήτη που έχουμε σήμερα. Παρακάτω είναι όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για το πού βρισκόμαστε με την κλιματική κρίση.

1. Υπάρχει περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα (CO2) στην ατμόσφαιρά μας από οποιαδήποτε άλλη στιγμή στην ανθρώπινη ιστορία.

Τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2021, αισθητήρες στο αστεροσκοπείο Mauna Loa στη Χαβάη – το οποίο παρακολουθεί την ατμοσφαιρική συγκέντρωση CO2 της Γης από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 – εντόπισε συγκεντρώσεις CO2 άνω των 417 μερών ανά εκατομμύριο (ppm). Τα επίπεδα πριν από τη βιομηχανική εποχή ήταν 278 ppm, πράγμα που σημαίνει ότι βρισκόμαστε στα μισά του δρόμου προκειμένου να διπλασιάσουμε την  συγκέντρωση του CO2 στην ατμόσφαιρα σε σύγκριση με την περίοδο μεταξύ 1750 και 1800.

Οι συγκεντρώσεις CO2 αυξομειώνονται ανάλογα με τις εποχές, με την ετήσια συγκέντρωση CO2 για το 2021 να προβλέπεται ότι θα είναι 416,3 ppm, ακόμη και λαμβάνοντας υπόψη μια μικρή πτώση των εκπομπών το 2020 λόγω της πανδημίας. Η τελευταία φορά που η ατμόσφαιρα της Γης περιείχε τόσο πολύ CO2 ήταν πριν από περισσότερα από τρία εκατομμύρια χρόνια, όταν τα επίπεδα της θάλασσας ήταν αρκετά μέτρα υψηλότερα και τα δέντρα ευδοκιμούσαν στο Νότιο Πόλο.

2. Βρισκόμαστε στο δρόμο για την υπέρβαση της ανόδου της θερμοκρασίας άνω των 1,5 βαθμών C.

Το 2015, τα κράτη πίσω από τη συμφωνία του Παρισιού έθεσαν έναν φιλόδοξο στόχο να διατηρήσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη κάτω από τους 1,5 βαθμούς C. Η τελευταία έκθεση IPCC αναφέρει πόσο δύσκολο θα είναι για τον κόσμο να παραμείνει κάτω από αυτό το όριο, εκτός εάν μειώσουμε δραστικά τις εκπομπές στο άμεσο μέλλον. Η έκθεση παρουσιάζει πέντε διαφορετικά μελλοντικά σενάρια εκπομπών – από πολύ υψηλές έως πολύ χαμηλές εκπομπές – και σε κάθε σενάριο η επιφάνεια της γης, σε παγκόσμια βάση, αναμένεται να αυξήσει την θερμοκρασία της τουλάχιστον κατά 1,5 βαθμούς C.

Από τα σενάρια εκπομπών που διαμορφώθηκαν, μόνο το πολύ χαμηλό σενάριο εκπομπών εκτιμούσε ότι ο κόσμος θα έβλεπε λιγότερο από 1,5 βαθμούς C θέρμανσης μέχρι το τέλος του εικοστού πρώτου αιώνα. Σε αυτό το σενάριο, οι θερμοκρασίες είναι πιθανό να ξεπεράσουν τους 1,5 βαθμούς C θέρμανσης μεταξύ 2041 και 2060, πριν επιστρέψουν στους 1,4 βαθμούς C μέχρι το τέλος του αιώνα. Αυτό το σενάριο θα απαιτούσε από τον κόσμο να μειώσει δραστικά τις εκπομπές του σχεδόν αμέσως. Με βάση τις τρέχουσες εκπομπές, ο κόσμος είναι πιθανό να βιώσει άνοδο θερμοκρασίας μεταξύ 2.7 και 3.1 βαθμών C μέχρι το 2100.